Deel 1: Zo’n burn-out, dat is toch niets voor jou?

Wat gebeurt er met je wanneer je met een burn-out te maken krijgt? Wanneer de man met de hamer ineens genadeloos toeslaat, terwijl jij nog dacht dat de wereld aan je voeten lag? Gerda Lok, nu 28 jaar, maakte het mee. Zeven jaar geleden overviel de burn-out haar. Waar ze kort daarvoor nog een ambitieuze 21-jarige journalistiekstudente was die het ver zou schoppen, lukte plots niets meer. In een serie van 3 blogs vertelt Gerda over haar burn-out. Wat ze erdoor kwijtraakte en wat het haar bracht.
Op zondag ging het licht uit. Ik was eenentwintig. ’s Middags was ik nietsvermoedend even op bed gaan liggen. Gewoon om mijn hoofd leeg te maken. Ik kwam mijn bed niet meer uit. Waar het precies misging, weet ik nog steeds niet. Maar ergens die middag gaf mijn lijf aan dat het genoeg was. Ik kon aan niemand uitleggen wat er gebeurde. Ik wist het zelf niet eens. Het leek alsof alle energie uit me was gezogen. Ik was moe, zo vreselijk moe.
Geen tijd om moe te zijn
Wekenlang heb ik op bed gelegen. Ik at nauwelijks en deed niets anders dan huilen. Ik begreep het niet. Ik zou toch in de kracht van mijn leven moeten zijn? Waarom was ik dan alleen maar moe? Ik had helemaal geen tijd om moe te zijn. Ik moest afstuderen, een baan zoeken, mijn sociale contacten onderhouden… Mijn dagboeken stonden vol dromen en doelen voor de komende vijf jaren. Hoe kon ik die in vredesnaam behalen als ik mijn bed niet eens kon uitkomen?
Het heeft jaren geduurd voordat het licht weer aanging. Ik was toen al heel wat nutteloze doktersbezoekjes verder. Geen enkele arts heeft ooit kunnen vinden waar mijn klachten vandaan kwamen. En zelf weigerde ik te geloven dat de oorzaak bij mezelf lag. Mijn leven lang had ik immers mijn best gedaan om sterk en zelfverzekerd over te komen. Het was dus onmogelijk dat ik door zo’n ‘zwakke’ modeziekte geveld zou zijn. Een burn-out? Welnee, ik niet.
Je kan alles. Het is de titel van een nieuw liedje van Spinvis, maar ook een treffende omschrijving van de stress die veel millennials ervaren om alsmaar te presteren.
Angst om anderen teleur te stellen
Gek genoeg leek mijn omgeving dat te bevestigen. “Jij bent toch veel te nuchter voor een burn-out?” Heel eerlijk? Zo nuchter ben ik helemaal niet, maar ik heb wel lang gedaan alsof. Als een volleerd actrice ben ik mijn leven gaan inrichten naar de formules die anderen over me uitspraken. Vonden mijn naasten dat ik dapper was? Dan deed ik extra mijn best op dapper te zijn. Dachten mijn docenten dat ik het ver zou schoppen? Dan werkte ik nog harder om het daadwerkelijk ver te schoppen. Gingen mijn vrienden ervan uit dat ik het initiatief wel nam? Dan nam ik het initiatief.
Dat ik de lat daarmee voor mezelf wel erg hoog legde, ontdekte ik pas toen het al te laat was. Het was de angst om andere mensen teleur te stellen die me uiteindelijk nekte. Door die angst beet ik me vast in een studie die niet bij me paste. Door die angst stopte ik mijn emoties en nare herinneringen diep weg, zodat men niet zou ontdekken dat ik helemaal niet zo nuchter en dapper was. Door die angst leurde ik te lang aan vriendschappen die op-sterven-na-dood waren. Door die angst zei ik ja tegen alles wat op mijn pad kwam. Door die angst pleaste ik misschien mijn omgeving, maar liep ik mezelf hopeloos voorbij.
Ik schaam me niet meer
Inmiddels ben ik ruim zes jaar en een heleboel levenswijsheid verder. Ik schaam me niet meer als ik vertel dat ik een burn-out heb gehad. Ik schaam me zelfs niet om te zeggen dat ik er nog steeds niet helemaal overheen ben. Ik heb nog steeds niet de energie die ik graag had willen hebben en vraag me zelfs af of ik die ooit weer helemaal terug ga krijgen. Maar het geeft niet. De jaren die achter me liggen hebben me niet per se nuchterder gemaakt, maar wel veel stoerder en zelfverzekerder. Ik hoef maar een blik op mijn cv te werpen om te zien dat ik bijna alle vijfjarendoelen uit mijn dagboeken heb gehaald! Hoe ik dat voor elkaar heb gekregen? Stay tuned! In deel 2 en 3 vertel ik meer.
Stemmingswisselingen, concentratieproblemen en vermoeidheid zijn vaak belangrijke signalen dat een burn-out op de loer ligt. Herken je de klachten die kunnen duiden op een naderende burn-out? Onderneem dan actie.
Hoe herken je een burn-out?
Een burn-out is meestal het gevolg van langdurige (en overmatige) stress. Er bestaan tal van symptomen die een burn-out aankondigen. Stress uit zich bij iedereen anders, houd daar rekening mee. Op Gezondheidsnet.nl vind je een overzicht van veelvoorkomende waarschuwingssignalen die je lichaam afgeeft wanneer een burn-out dreigt. De belangrijkste zijn:
- Concentratieproblemen. Je hebt moeite met overzicht houden.
- Vergeetachtigheid. Je vergeet vaker afspraken of toezeggingen.
- Stemmingswisselingen. Je bent sneller boos of geëmotioneerd.
- Slaapproblemen. Je slaapt slecht en bent bijna altijd moe.
- Je bent vaak onzeker over je functioneren.
- Werk of studie slokken veel van je tijd op. Je negeert hobby’s en sociale contacten.
- Lichamelijke klachten (vaak moe, hoofdpijn, verkouden, grieperig).
Wat kun je doen bij burn-out klachten?
Herken je minstens 3 á 4 van de bovenstaande klachten? Dan loop je het risico op een burn-out. Het is raadzaam om direct actie te ondernemen. Wat kun je doen? Vier tips op een rij:
- Neem je klachten serieus. Teveel mensen raakten volledig opgebrand omdat ze dachten dat het ‘wel meeviel’.
- Ga praten. Met een goede vriend(in), docent, vertrouwenspersoon of leidinggevende.
- Heb de moed om mensen te vertellen hoe het écht met je gaat. Alleen dan kunnen ze je helpen en ondersteunen.
- Bezoek je huisarts en/of laat je doorsturen naar een arbo-arts. En overweeg ook om je te laten doorsturen naar een psycholoog.
Update: deel 2 staat in tussen ook online, lees ‘m hier!
Dit artikel verscheen eerder op Gerda’s eigen weblog: http://gerdahenriette.com
Gerda Lok
Gerda Lok (1989) is (tekst)schrijver, literair vertaler en corrector op zzp-basis. Ze studeerde Journalistiek in Ede, maar moest haar studie voortijdig staken vanwege een burn-out. Na een herstelperiode werkte ze onder meer voor Van Dale Uitgevers, Omroep Gelderland en NOS Sport. Momenteel is ze freelance vertaler (Afrikaans/Engels/ Duits) voor Uitgeverij Mozaïek en Uitgeverij de Parel. Daarnaast kan ze benaderd worden voor uiteenlopende schrijf- en correctiewerkzaamheden. Gerdahenriette.com
Een burn-out is niet leuk. Goed dat u in punten verteld hebt wat de symptomen zijn met de oplossingen.Ik ben client van
Dijk en Duin in Castricum, en ik heb eens drie weken een slaapkuur gehad: dan kwam ik alleen mijn bed uit voor eten en
naar het toilet gaan. Ook heb ik uit eigen initiatief eens zes weken de hele morgen geslapen. Rot voel ik me eigenlijk nooit, maar met slechte medicijnen gaat het niet goed met mij. Ik heb de psychiater een brief geschreven, waarin ik hem
vroeg om goede en gezonde medicijnen. En nu gaat het weer prima. Ik heb zelfs plannen om naar de randstad te ver-
huizen. Ik werk momenteel voor een computerbedrijf in Amsterdam en vind dat heel leuk en goedbetaald werk. De
psychiater schrijft mij wel rustmomenten voor, maar daar heb ik geen moeite mee: even op bed liggen of rustig een
kopje thee drinken. MOMENT VOOR JEZELF. Joke
Als ik dit lees dan heb ik de tranen in mijn ogen.
Ik herken het direct, want ik zit er nu in.
En ik had het ook niet verwacht van mijzelf want ik was een doorzetter, zelfverzekerd en opgeven is geen optie.
Net begonnen aan een opleiding en dat op 44 jarige leeftijd.
Een kans die ik zag en greep het met beide armen aan.
Een mooie kans om een ander papiertje te halen en ook een capaciteitentest gedaan, alles leek goed.
Maar het slokte mij op, naast mijn gezinsleven, en ik merkte het wel maar ik wilde goede cijfers halen en doorzetten.
Mijn man zei het al tegen mij, maar ik dacht gewoon doordoen en dan komt het goed.
De goede cijfers haalde ik, maar toen kwam de man met de hamer na een half jaar.
Wat nu….nee ik moet doordoen ondanks mij lichamelijke klachten en moeheid in het hoofd.
Hoofdpijn, je hele lichaam zeer, en hartkloppingen net alsof je gaat hyperventileren.
Na een bloedonderzoek tussendoor, waren mijn bezinkingswaardes wel te hoog en een te hoge bloeddruk.
Ik kon niet meer…echt helemaal op.
Maar wat doet het zeer om iets op te geven wat je zo graag wilde.
Nu is het net twee weken geleden, en ik zit er nog in.
Elke dag zo moe, en pijn in het lichaam, en huilbuien…ook wanneer ik dit las.
Het zal vast wel goed komen, daar ben ik van overtuigd.
Maar wat een domper, maar wat kun je?
Je moet wel, want je kunt niet meer verder.
Het werk is nu voorbij, want het was leren en werken.
Ik zit nu nog in de ziektewet en weet je wat het vervelendste is…dat gedram dat je terug moet komen omdat je contract nog niet is afgelopen.
Ik wil wel, maar ik kan momenteel niet.
Je voelt je bijna schuldig dat je niet heengaat, maar ik kan niet meer……
Ik wil rust en herstellen, komt het je bekent voor?
Aanstaande woensdag ga ik praten met iemand van de GGZ.
Ik hoop dat ik gauw weer de oude word, maar ik kies nu een keer voor mijzelf.
xxxmij.
Ik ken het helemaal. Slecht slapen, angst, depressie en dan wéér in de ziektewet, zoals ik nu zit. Het lijkt wel alsof de werkgever over mijn schouders heen kijkt en zegt: “Jij kunt wel weer aan ‘t werk”, “Jij kunt wel weer aan ‘t werk”, “Jij kunt wel weer aan ‘t werk”, “Jij kunt wel weer aan ‘t werk”, “Jij kunt wel weer aan ‘t werk”, “Jij kunt wel weer aan ‘t werk”, “Jij kunt wel weer aan ‘t werk”. En de wereld zegt: “Jij moet werken”, “Jij moet werken”, “Jij moet werken”, “Jij moet werken”, “Jij moet werken”, “Jij moet werken”. Ik wil zo graag werken, maar kan het zo écht niet. Ik wil met rust gelaten worden. Dan komt er nog een afspraak met de bedrijfsarts, met de huisarts, met …….., met ……, met …… Dan bellen ze van ‘t werk alweer. Proberen ze mij een goed gevoel aan te praten. Ze willen me natuurlijk zo snel mogelijk terug. Moet ik nu een schuldgevoel krijgen??? Gelukkig heb ik een aantal technieken aan kunnen leren om hiermee om te gaan. Kijk, daar ga ik: “Ik moet niks”, “Ik moet niks”, “Ik moet niks”, “Ik moet niks”, “Ik moet niks”, “Ik moet niks”, “Ik moet niks”, “Ik moet niks”, “Ik moet niks”, “Ik moet niks”, “Ik moet niks”, “Ik moet niks”, “Ik moet niks”, “Ik moet niks”. Kalm aan en rap ‘n beetje. En een prachtig motto: Als het niet kan zoals het moet, dan moet het maar zoals het kan. En de “moet” in dit motto gooi ik lekker naar die onnozele wereld.
Top hoe je ermee om probeert te gaan. ‘t werk zit zo dicht op je. Ik had dit vooral bij de arbo moest opdrachten doem terwijl ik een burnout heb dus je concentratie is 0. Heel veel sterkte en je moet niks!!!!
Ik herken het helemaal wat je beschrijft!!
Ik ging ook altijd door altijd alles voor een ander en geen nee durven zeggen tegen een ander toen ik 8 jaar geleden instortte had ik hyperventilatie, paniekaanvallen, buikpijn, hoofdpijn, misselijk, duizelig, last van m’n hart, moe altijd moe, lichamelijk was ik op echt op. Nu is ongeveer iets meer dan half jaar geleden weeer een burnout vast gesteld. Heb onslag moeten nemen. Want het getrek van je werk die je niet begrijpt en denkt dat je met een maandje weer paraat bent dat nekt je. Heeel veel sterkte voor iedereeen!!!
Heel herkenbaar! Ik zit er nu middenin. Inclusief angstaanvallen. Dit wens je niemand toe. Nog nooit zo ontzettend down gevoeld. Gelukkig heb ik een dochter en lieve familie en vrienden om me heen. Anders was de kans redelijk groot dat ik er een eind aan zou maken. Dit is zoooo fucking zwaar!!! Ik hoop dat deze verhalen mensen helpen om hun grenzen goed in de gaten te houden. Als…. Ik hier uitkom zal ik dit zeker moeten verbeteren. Op tijd nee zeggen. En goed voor jezelf zorgen. Sterkte aan allen die hier ook doorheen gaan. En vraag hulp!!! Laat mensen de waarheid weten: dat het slecht met je gaat. Ik hou me krampachtig vast aan het idee dat het eens over zal gaan.
Mijn huisarts en psycholoog zeggen vooral niet te vechten tegen de angstaanvallen. Dan worden ze sterker.
Angst en emoties zijn niet meer dan dat. Ze zijn niet wie jij bent!
Beste Gerda,
Ik lees dat het niet slapen bij u ook iets medisch was. En dat samen met neuroloog en pysio, het probleem is verholpen.Ik slaap ook niet meer van de ene op andere dag en ben ervan overtuigd dat het ook iets medisch is. Maar voor als nog is er nog niks gevonden
Hoe ik dus in een burn out terecht ben gekomen.
Nee, niet door werk maar door mijn ziekte.
Misschien dat dit ook bij meer mensen de oorzaak ervan is geweest.
Omgaan met Reuma, zware Reuma, mij 61 jaar man) overkwam dat pas afgelopen juli 2020, toen zei de huisarts al, na bloed getest te hebben, U heeft Reuma, okee, maar het was nog te doen, at toen pijnstillers, tot november 2020, mijn god, zoveel pijn in mijn lichaam en ik kan wel wat pijn incasseren, maar dit, lag zo,n beetje de hele maand november en december op de bank of in bed, media Januari 2021 door verwezen naar de reumatoloog, rontgenfoto,s en al wat er bij kwam kijken, kreeg dus de bewuste medicaties mee, Prednison (eerste een stootkuur van 6 tabletten 5 mg) nu dagelijks 1 pil van 5 mg, + Methotrexaat 1 x in de week + foliumzuur 1 x in de week + dagelijks 1 kalktablet.
Eerste paar maand, 1 x in de maand bloedonderzoek, bloedwaarde aardig goed, let wel, bij de eerste bezoek aan de Reumatoloog was de bloedwaarde (ontsteking) 90% .
En dan de bijwerkingen, jaha, geweldig, not.
Bijwerkingen word er niet bij verteld, dat moet je zelf maar lezen in de bijsluiter, ik en bijsluiter lezen? echt niet, had ik dat maar wel gedaan dan was, nadien, bij mij veel leed bespaard gebleven.
Medio April 2021, s,nacht rond een uur of 3, hart vibratie en dat hield niet op, je zag de dood al aankomen.
S,ochtens door een ambulance afgevoerd, in het ziekenhuis aan de monitor gelegen en daarna een infuus, dat sloeg dus niet aan, in de middag een hart reset, hart weer op ritme gebracht, mooi, maar geen observatie van een dag of wat, namiddag, met medicatie voor het hart weer naar huis.
Na een kleine twee weken, medicatie sloeg niet aan, mijn hart bleef raar doen, geen vibratie, maar meer overslag en versnelt hartslag, weer contact gehad met de cardioloog, let wel, heb in 4 maand tijd 5 verschillende cardiologen gehad.
Maar goed, binnenste buiten gekeerd , Echo hartfilmpje Holteronderzoek bloedonderzoek, en wat vonden ze, nagenoeg niks, ja , hartoverslag, niet iets waar je je druk om zou moeten maken, toch?
Maar ik gaf aan dat ik het niet echt prettig vond, okee, kreeg dus ander soort hartpillen mee, heb dus in die tijd 5 verschillende soorten gehad en niks werkte na behoren.
Bijwerkingen van al die troep, wat anders kan ik er niet van maken, te kust en te keur, zelfs een versnelde hartslag met overslag, superrrrr.
En niemand die zei dat een maagbeschermer beter was, zeker met al die pillen, Reuma en het hart.
En nu komt het, wat zijn oa de bijwerkingen van Prednison en methotrexaat, oa HARTKLACHTEN.vervolgens staat daar ook weer bij, heeft U daar last van, neem contact op met Uw huisarts of specialist.
Nu vraag ik mij dus af, hoe ver gaat hun specialisatie over het gebruik van medicaties, bijwerkingen.
Hete enige wat de reumatoloog destijds zei, U kunt door het gebruik van methotrexaat last van U maag krijgen, als dat het geval is dan gaan we kijken hoe dat dan met een spuit gaat (bijwerkingen) maar over de rest, bijwerkingen hartklachten daar werd dus niks over verteld, nee, je moet dat dus zelf uitdokteren door het 1 en ander te gaan lezen en dan kom je dat tegen, hartklachten.
Sjezus, dus als ik het goed begrijp heb ik dus ruim 4 maand pillen voor het hart gegeten, zonder maagbeschermer erbij, voor Jan met de korte achternaam.
Gevolgen is dan ook dat je nu nog beroerder in je botten bent.
Nu gebruik ik dus wel maagbeschermers en ben uit mij zelf gestopt met al die hartpillen.Dat ook doorgeven aan de laatste cardioloog die ik had, wel wil ze nog een holteronderzoek van een week bij mij laten doen, het uitsluiten van.
Maar het is toch te gek voor woorden dat ze je gewoon 4 maand lang verrot rond laten lopen met medicaties wat totaal niet nodig was geweest en daarnaast niet beseffen, of onwetend wat de medicatie tegen reuma met je lichaam(overige organen oa Hart) doet of kan doen (bijwerkingen).
Ondertussen ben je nog steeds behoorlijk ziek en niet alleen door de reuma, ook wat stress met je doet, want al die maanden zat en nu nog steeds, met stress.
Het accepteren dat je een reuma patient bent geworden zit er bij mij nog niet in, temeer je 60 jaar relatief gezond was.
Isolement , daar raak je beetje bij beetje in, je bent elke dag doodmoe, je voelt je regelmatig misselijk en dan een hart, is 1 van de bijwerkingen, loopt sneller dan normaal, het vreet energie, lijkt net alsof je aan een marathon meegedaan hebt.
Kortom, je weet je gewoon geen houding te geven, elke dag het zelfde liedje.
Beter worden doet het nooit meer, het kan ook nog eens gaan verergeren.
Als dat mijn toekomst gaat worden, nog meer reuma???? dan is het voor mij einde oefening, dat heb ik thuis ook al besproken, geen normaal, wat je onder normaal kunt verstaan,leven meer kunnen leiden, afhankelijk gaan worden van een ander? zo zit ik niet in elkaar.
Door dit gebeuren ga je ook beter begrijpen wat andere mensen en zekere de jongere met een ernstige ziekte door moeten maken.
Misschien herkennen mensen zich in dit ( mijn verhaal )wat nu uiteindelijk geleid heeft tot een burn out