Geloof en spiritualiteit

Hoe redelijk is atheïsme? Met die vraag sloot filosoof en theoloog Rik Peels onlangs een artikel af. Zijn vraag triggerde historicus en vrijdenker Leon Korteweg. Hij besloot om een antwoord te schrijven en de redelijkheid van atheïsme te verdedigen.

Dinsdag 30 oktober vond het Nationaal Religiedebat 2018 plaats over de ‘Godspot’. Met ruim 150 gasten was het 'volle bak' in De Nieuwe Liefde in Amsterdam. Lees en luister naar wat de breinwetenschappers Michiel van Elk en André Aleman en filosoof Désanne van Brederode over god en je hersenen te zeggen hebben.

Als mensen religieuze ervaringen hebben, zijn ze dan gek? Wat gebeurt er in je hersens. En wat zegt dat over God en geloof? Jeroen Hopster betoogt dat je niet per se gek bent als je gelooft. Maar breinonderzoek stelt gelovigen wel voor nieuwe vragen over de redelijkheid van hun geloof.

Maakt de wetenschap God overbodig? Voorganger en studentenpastor Laurens van Lavieren denkt van niet. Volgens hem gaan we, dankzij wetenschappelijke ontdekkingen, juist het mysterie weer zien. Dankzij de wetenschap krijgen we weer oog voor wonderen. En wat God betreft? Daarover zegt hij: je ziet wat je wilt zien.

Geloof in (een) God is op z’n retour in Nederland, blijkt uit onderzoeken. Maar hoe zit het precies met ons geloof en onze kerkgang? En hoe zit het met het geloof van jongeren? We zetten wat onderzoeksresultaten en -conclusies voor je op een rij.

Nederlandse moslims zijn in de afgelopen jaren religieuzer geworden. Dat blijkt uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) onder Nederlanders van Turkse en Marokkaanse komaf. Ze bidden vaker, bezoeken trouwer de moskee en een groeiend aantal vrouwen kiest voor het dragen van een hoofddoek. Bij de Marokkaanse moslims geeft 96% aan dat het geloof een zeer belangrijk deel is van hun identiteit. Bij de Turkse moslims is dat 89%.

Nederland is het minst religieuze land in West-Europa. Dat blijkt uit onderzoek van het Amerikaanse Pew Research Center. Nagenoeg de helft van de Nederlanders (48%) noemt zich atheïst, agnost of niet-religieus. Dat is meer dan Noorwegen (43%) en Zweden (42%). Ook is ons kerkbezoek laag: slechts 12% van de Nederlanders bezoekt minstens een á twee keer per maand een kerk.

In onze cultuur speelt technologie een érg belangrijke rol. Sterker nog, we kunnen niet meer zonder. Religie daarentegen beschouwen we in onze tijd als achterhaald. Maar betekent dit dat we ook echt niet religieus meer zijn? Techniek-antropoloog Michiel van Well denkt van wel. We verwachten onze 'verlossing' van technologie, stelt hij.

Waarom is de vrijheid die we op 5 mei vieren het verdedigen waard? Het is de moeite waard om die vraag eens te bekijken vanuit het perspectief van leer van de rooms-katholieke kerk. Want ook al hebben velen niets meer met de kerk of het geloof; toch heeft het katholicisme ons nog steeds iets te bieden.

VIDEO - Hoeveel ruimte is er voor religie in een seculiere samenleving? Die vraag stond afgelopen zondag 8 april centraal tijdens het debat '(A)theïsme - Brengt religie meer vrede, of meer oorlog?' in De Balie in Amsterdam. Sprekers waren: Tamarah Benima (joods), Hans-Martien ten Napel (protestants), Nahed Selim (rooms-katholiek), Alaeddine Touhami (moslim) en Paul Cliteur en  Floris van den Berg (beide atheïst).

Als ons universum - en dus ook wij mensen - het resultaat is van een perfecte, maar kwetsbare samenloop van omstandigheden, hoe verklaar je dat dan? Er had immers maar íets anders moeten lopen, of het leven op aarde was er niet geweest. Over dit vraagstuk verscheen onlangs het boek 'Naar alle onwaarschijnlijkheid' van Klaas Landsman.

Kun je het bestaan van God bewijzen? Een interessante vraag, waarover je allerlei bomen kunt opzetten. Filosoof Jeroen de Ridder kiest ervoor om dat niet te doen. Hij vindt dat je het bestaan van God niet hóéft bewijzen. We geloven allerlei dingen zonder dat daarvoor bewijs is, zegt hij. Waarom moet dat bewijs er dan ineens wél zijn ten aanzien van het bestaan van God?