Onderzoek: is bewustzijn mogelijk bij robots?

Kunnen we kunstmatige intelligentie ontwikkelen met hetzelfde bewustzijn als mensen? Met die vraag houden wetenschappers aan de Universiteit van Californië zich bezig. Door uit te gaan van drie bewustzijnsniveaus bij mensen, hopen zij te kunnen bijdragen aan een daadwerkelijk bewuste vorm van kunstmatige intelligentie. Daarover schrijven zij in Science Journal van 27 oktober.

Neurowetenschapper Hakwan Lau, één van de onderzoekers, vertelt hierover aan het magazine Live Science. “Het menselijk bewustzijn omvat veel meer dan het herkennen van patronen en rekenkracht”, zegt hij. Lau ziet het overbruggen van de kloof tussen menselijke en kunstmatige intelligentie als een ‘heilige graal’.

Drie bewustzijnsniveaus

De onderzoekers schetsen drie belangrijke bewustzijnsniveaus Het eerste niveau, C0, omvat berekeningen in ons brein waarvan we ons niet bewust zijn, bijvoorbeeld gezichts- en spraakherkenning. Het tweede niveau, C1, omvat ons vermogen om beslissingen te nemen op basis van gegevens, gedachten en mogelijkheden. Het laatste niveau, C2, betreft onze ‘metacognitie’, dat is ons vermogen om zelfbewust te zijn. Momenteel komen machines vaak niet verder dan niveau C0, bijvoorbeeld via gezichtsherkenning, stellen de wetenschappers.

Geavanceerde architectuur

Om bewustzijn op niveau C1 mogelijk te maken, hebben mensen een geavanceerde architectuur van neurale schakelingen in hun brein. Daardoor kunnen de hersenen informatie opnemen, verzamelen en combineren en uiteindelijk de beste keuze uit een reeks beschikbare opties maken. Via hersenonderzoek en MRI-scans hopen de onderzoekers te achterhalen welke principes aan deze berekeningen ten grondslag liggen. Hun hoop is dat deze principes gecodeerd kunnen worden voor computers, om deze naar niveau C1 te tillen.

Kunnen we op korte termijn al robots verwachten die gelijkwaardig aan mensen zijn? Nee, zegt dr. Haselager van de Radboud Universiteit in de video hierboven. (Video: Universiteit van Nederland)

Specifieke berekeningen

Bewustzijn op C2-niveau zorgt voor gevoelens van zekerheid of onzekerheid, waardoor mensen zich bewust worden van fouten en deze kunnen corrigeren. Zelfbewustzijn geeft mensen ook zicht op wat ze weten en niet weten, wat leidt tot nieuwsgierigheid. De wetenschappers constateren dat robots soms al bewustzijn op C2-niveau vertonen, bijvoorbeeld wanneer ze kunnen leren of het vermogen hebben problemen op te lossen. Toch is op dit vlak nog winst te behalen.

Al met al suggereren de onderzoekers dat het menselijk bewustzijn kan voortkomen uit een reeks specifieke berekeningen in het brein. Als we die berekeningen kunnen vaststellen en omzetten naar ‘computertaal’, dan komt bewustzijn bij machines ineens een stuk dichterbij, aldus Hakwan Lau.

(Bron en meer lezen: Live Science)