Is minimalisme een nieuwe religie?

Geraakt door de boodschap van opruimgoeroe Marie Kondo – ook bekend van de Netflix-serie ‘Tidying Up’ – slaan wereldwijd steeds meer mensen aan het opruimen en ontspullen. Vooral millennials, geboren tussen 1980 en 2000, lijken geïnspireerd door een levensstijl van minder ballast en meer vrijheid. Is het minimalisme de nieuwe religie voor een generatie die is opgegroeid in luxe? Een Met eigen profeten, heilige boeken, leefvoorschriften en zendelingen? Of is er iets anders aan de hand? We vroegen het aan Marlous van der Veen, zelf millennial, minimalist én schrijfster van het blog (…je raadt het al): Minimalist Millennial

Universele levensvragen

Met een blog genaamd ‘Minimalist Millennial’ roep ik regelmatig wat kritische vragen over mezelf af. Zoals: is minimalisme alleen voor millennials, dan? Is minimalisme niet gewoon een luxeprobleem? En: kom jij dan nu overal het Minimalistische Woord brengen? Deze vragen, nogal eens gesteld met een ietwat cynische ondertoon, geven me vaak het gevoel dat ik een positie in moet nemen. Een ‘ja’ of een ‘nee’. En zonder tussenweg moet zoeken naar een ongenuanceerd antwoord in een zwart-wit-systeem. Degenen die zoeken naar zo’n antwoord, raad ik de rest van dit artikel af. In dit artikel ga ik namelijk op zoek naar de nuance van bovenstaande statements.

Is minimalisme alleen voor millennials, dan?

Op verschillende populaire sites wordt de opkomst van minimalisme toegeschreven aan de millennial-generatie. Waarom? Omdat deze generatie, meer dan eerdere generaties, ervaringen en geluk belangrijker vindt dan materieel bezit. Vanuit deze logica wordt vervolgens ook de opkomende ‘sharing economy’ uitgelegd. Mijn beeld is dat deze uitleg niet per definitie onwaar is. Ik vraag me alleen af of dit het hele verhaal vertelt. In deze uitleg lijkt het namelijk alleen te gaan over spullen, iets wat volgens mij een uitingsvorm van een minimalistische leefstijl is, maar het niet definieert.

Minimalisme gaat volgens mij over kiezen voor dat wat écht belangrijk voor je is, en de overige ‘ruis’ elimineren. Dat kan gaan over spullen, inderdaad #gomariekondo. Maar het gaat ook over de manier waarop je jouw agenda inricht, hoe je omgaat met je sociale contacten of zelfs over de inrichting van jouw leven en de doelen die je nastreeft. Dit klinkt mij niet in de oren als thema’s die exclusief zijn voorbehouden aan millennials. Sterker nog: volgens mij zijn dit universele levensvragen, ongeacht je generatie.

Lees ook dit artikel: Wat mag welvaart kosten?

Is minimalisme niet gewoon een antwoord op een luxeprobleem?

Dit heb ik mezelf ook wel eens afgevraagd: als je minimalisme beschouwt als een manier om je te richten op het belangrijke en het andere te elimineren, heb je dan eigenlijk niet teveel? Als ik diep naar binnen kijk, denk ik dat voor mij het antwoord daarop ‘ja’ is. Ik voel me regelmatig verloren in overvloed. Een overvloed aan sociale contacten, aan afspraken, aan verwachtingen en uiteraard aan spullen. Deze overvloed is – denk ik – iets dat we vooral kennen in onze westerse wereld. Wij hebben vandaag de dag de hoogste levensstandaard ooit en worden overspoeld met overvloed.

“Ik voel me regelmatig verloren in overvloed. Een overvloed aan sociale contacten, aan afspraken, aan verwachtingen en uiteraard aan spullen”

Ondanks dat dit als een enorme luxe ervaren kan worden, betekent het niet dat de effecten daarvan altijd positief zijn. Naast de enorme aanslag op onze aarde, is het een aanslag op onszelf. We hebben last van de zogeheten fear of missing out, we hebben keuzestress en ervaren zelden échte voldoening. Minimalisme is voor mij een manier geworden om op een gezondere manier om te gaan met die overvloed. Het is dus in zekere zin waar dat minimalisme een antwoord biedt op een luxeprobleem. Namelijk: het probleem van overvloed. Mijn standpunt is, dat op het moment dat je die overvloed als een probleem ervaart, het fijn is dat er manieren zijn om zo’n probleem het hoofd te bieden. Minimalisme is zo’n manier, maar zeker niet de enige.

Lees ook: Millennials kiezen bewuster voor gezonder voedsel

Kom jij dan nu overal het ‘Minimalistische Woord’ brengen?

Op het moment dat je jezelf een ‘minimalist’ noemt, dan brengt dat allerlei interessante gevolgen met zich mee. Waaronder het feit dat mensen om je heen dingen gaan zeggen als ‘Dat vind jij als minimalist vast niet goed?’ of ‘Mag dat wel… als minimalist?’ Het lijkt soms alsof minimalisme een soort religieuze status heeft en er allerlei mythische minimalistische leefregels zijn opgesteld, over hoe ‘Een Goede Minimalist’ te zijn. Newflash: die goede minimalist bestaat niet. In de docu ‘The Minimalists’ wordt minimalisme beschreven als een recept waar je ingrediënten uit kunt gebruiken die voor jou werken, zonder dat je altijd hetzelfde hoeft te eten. De ene keer vind je X belangrijk, de andere keer Y, dat kan en mag allemaal.

“Het lijkt soms alsof minimalisme een soort religieuze status heeft en er allerlei mythische minimalistische leefregels zijn opgesteld”

Minimalisme is voor mij het recept om focus aan te brengen in mijn dagelijkse leven. En te zorgen dat mijn kortetermijnkeuzes aansluiten bij mijn langetermijnwaarden. Het laat zich volgens mij het best beschrijven als een levenshouding. Een bril waardoor je naar de wereld kijkt en zoekt naar de essentie, het belangrijkste… om de ruis te verminderen. En wat die essentie is, dat is helemaal aan jou!

Hoe sta jij tegenover minimalisme? Heb je al eens een poging gedaan om te ontspullen en om met minder (luxe) tevreden te zijn? Denk je dat de westerse wereld het nodig heeft om wat minimalistischer te gaan leven? Reageer hieronder, of op Facebook!