Kunnen we ooit zelfbewuste machines ontwerpen?

Kunnen we ooit een machine ontwerpen die zich bewust is van zichzelf en zijn omgeving? Een machine die enorme hoeveelheden gegevens realtime kan opnemen en verwerken, zoals een mens dat kan? Vragen die wetenschappers volop bezighouden. Al is er ook discussie over de vraag of machines ‘bewust’ kunnen of zouden moeten worden, op dezelfde manier waarop we mensen en sommige dieren als bewust beschouwen. Dat schrijft Subhash Kak, bijzonder hoogleraar Electrical and Computer Engineering aan de Oklahoma State University in The Conversation.

In zijn artikel geeft hij aan dat onderzoekers verdeeld zijn over de vraag of dit soort hyperbewuste machines ooit zullen bestaan. Al gaat dit om grotere vragen, meent Kak. “Bijzonder geavanceerde machines kunnen de mens vervangen bij letterlijk alle werkzaamheden. Dat zou de mensheid veel werkdruk en stress besparen, maar beslist ook aan de fundamenten van onze samenleving schudden. Een leven zonder werk en alleen maar spelen kon wel eens een boze droom blijken te zijn”, schetst hij.

Hyperbewuste, bijzonder geavanceerde machines kunnen vrijwel alle werkzaamheden van mensen overnemen. Maar moeten we dat willen, vraagt hoogleraar Subhash Kak zich af? Een leven zonder werk lijkt misschien leuk, maar kan een boze droom blijken.

Juridische en ethische problemen

“Bewuste machines zouden ook verontrustende juridische en ethische problemen veroorzaken. Want is een bewuste machine een ‘persoon’ voor de wet? En daarom aansprakelijk zijn als zijn acties iemand pijn doen, of als er iets misgaat? Om een ​​angstaanjagender scenario te bedenken, kunnen deze machines rebelleren tegen mensen en ons helemaal willen elimineren?”
Volgens Kak heeft het nadenken over bewuste kunstmatige intelligentie te maken met technologie, maar ook met hoe je bewustzijn definieert.

Je kan bewustzijn zien als een soort rekenproces, dat oude en nieuwe informatie verwerkt en omzet in waarnemingen en acties. Met die definitie kunnen machines inderdaad bewust worden. Natuurkundigen en filosofen daarentegen zeggen dat menselijk gedrag – en dus ook bewustzijn – meer is dan een rekenproces. Creativiteit bijvoorbeeld, en het gevoel van vrijheid dat mensen bezitten, lijken niet uit logica of berekeningen te komen. Dat zou een argument zijn waarom machines niet bewust kunnen zijn. Als bewustzijn een zelforganiserend systeem vereist, zoals de fysieke structuur van de hersenen, dan schieten machines tekort, aldus Kak. “Geleerden weten niet of zelflerende en zelforganiserende machines zo verfijnd kunnen worden ontworpen als het menselijk brein.”

Bron en meer lezen: The Conversation)