Onvoorwaardelijke liefde bij één persoon… Laurens gunt het iedereen. Hij is getrouwd en monogaam. Renee op haar beurt kiest voor polyamorie: ruimte voor meerdere liefdesrelaties naast elkaar, met toestemming van de verschillende partners. In een briefwisseling verkennen Laurens en Renee elkaars beweegredenen. Wat herkennen ze bij elkaar, waar botst het en wat leren ze van elkaar? Dit is brief #8.

Uit vrije wil je vrije wil opgeven…

Van: Renee
Aan:  Laurens
Haarlem, 23 oktober 2021

Hoi Laurens, 

Je hebt het heel accuraat hebt samengevat, ons gesprek over polyamorie tot nu toe. En ik vind dat je treffend verwoordt welke andere vorm van vrijheid monogamie jou brengt. “Je kiest er vrijwillig voor om die ánder gelukkig te gaan maken, om het belang van die ander boven je eigen belang te zetten. En juist dat maakt je vrij”, schrijf je daarover. Dat resoneert bij mij, want ik denk zeker dat het niet heilzaam is om jezelf teveel keuzevrijheid te geven. En dat we daar tegenwoordig op allerlei vlakken onder gebukt gaan – óók omdat, zoals je zegt, de nadruk vaak zo sterk op het verwezenlijken van ons eigen geluk ligt. 

‘Verkeerd’ kiezen

Ik denk dan altijd aan dat bekende onderzoek met verschillende smaken jam in de supermarkt. Daaruit bleek dat, wanneer je kunt kiezen uit slechts drie verschillende soorten jam, je een stuk tevredener bent met je aankoop dan wanneer er bijvoorbeeld wel dertig smaken te koop zijn waaruit je moet kiezen. Als je gelooft in de ‘ideale’ keuze weet je bijna zeker dat je uit zoveel soorten jam ‘verkeerd’ kiest. Misschien geldt voor veel grotere levenskeuzes hetzelfde. Moeten kiezen uit oneindig veel carrièreopties heeft voor mij bijvoorbeeld ook altijd een beetje als een willekeurige gok gevoeld. Dan wordt het moeilijk om nog te voelen dat jouw keuzes ‘het écht zijn’ voor jou.

“Wanneer je kunt kiezen uit slechts drie soorten jam, ben je een stuk tevredener met je aankoop dan wanneer er wel dertig smaken te koop zijn”

In relaties vermoed ik dat er een soortgelijk gevaar op de loer ligt: dat je minder rust en tevredenheid  voelt, omdat er altijd de mogelijkheid is om een nieuwe diepe connectie aan te gaan. Dat het minder snel ‘goed is zoals het is’. Daarnaast voelt volledig in de ban zijn van een kersverse verliefdheid sowieso eerder als het tegenovergestelde van vrij zijn! De waarde die je hecht aan “de innerlijke ervaring van loskomen van dingen die je vasthouden”, zoals jij het zegt, wil ik daarom zéker onderschrijven.

Lees ook: Wat ik als monogaam leer van polyamoristen

(Tekst gaat verder onder de video)

Niet voor anderen beslissen

Misschien is het goed om een duidelijk onderscheid te maken tussen wat bevorderlijk kan zijn voor onze eigen persoonlijke ontwikkeling – inclusief hoe ethisch we ons gedragen tegen de mensen om ons heen – en wat goed is met betrekking tot de al dan niet impliciete regels die we anderen opleggen. Mijn eerdere nadruk op het belang van keuzevrijheid heeft ook veel te maken met dit tweede aspect: Ik denk dat het gevaarlijk is om te denken dat we voor anderen kunnen beslissen wat het beste voor hen is.

“Het is gevaarlijk is om te denken dat je voor anderen kunt beslissen wat het beste voor hen is” 

Ook vermoed ik dat we ons alleen maar volledig en op een betekenisvolle manier kunnen overgeven, als we dat doen uit vrije wil. Je geeft als het ware uit vrije wil jouw eigen vrije wil op. Vrijheid en overgave bevinden zich dan in een complexe balans.

Luister: #3 van onze podcast Diepe Gesprekken, over liefde, Tinder en gescheiden ouders

(Tekst gaat verder onder de afbeelding)

De vrijheid van de overgave

Ik vraag me af of het uiteindelijk vooral te maken heeft met je karakter en je persoonlijke instelling, in hoeverre je het risico loopt jezelf met keuzevrijheid in de vingers te snijden. Zoals ik eerder vertelde, ben ik zelf niet tot polyamorie gekomen vanuit een sterk verlangen naar méér. Maar ik ken zeker mensen bij wie dat wél het geval is. Aan de andere kant… zij voelden zich juist in hun monogame relatie al erg rusteloos en opgesloten. Was het voor hen haalbaar geweest om vanuit die onrust alsnog de vrijheid van de overgave te vinden, of is dat in sommige gevallen echt een onbegonnen opgave? Kan het zijn dat juist die mensen in polyamorie meer plek kunnen vinden voor rust en overgave, of werkt het alleen maar averechts? 

Ik ben bang dat ik het antwoord op die vragen niet goed genoeg kan inschatten. Voor mezelf weet ik, dat ik binnen polyamorie de vrijheid van de overgave nog voldoende vind… maar dat is heel persoonlijk. 

Groet! 

Renee

De andere brieven ook lezen? Je vindt ze hier: brief #1, brief #2, brief #3, brief #4, brief #5, brief #6, brief #7