Gaan we vaker liegen door contact met robots?

Kunnen robots invloed hebben op onze keuze om wel of niet te liegen? Je zou het wel denken als je afgaat op de promotiestudie van een onderzoekster aan de Tilburg University. Kinderen liegen makkelijker tegen robots en virtuele wezens dan tegen mensen, toonde promovenda Mariana Serras Pereira aan. Ze onderzocht misleidend en bedrieglijke gedrag bij kinderen. Gistermiddag verdedigde zij haar proefschrift ‘A Multimodal Approach to Children’s Deceptive Behavior’.

Onderdeel van haar onderzoek was een communicatie-experiment. Kinderen kregen de opdracht om te communiceren met menselijke begeleiders, robots en animatiefiguren op een beeldscherm. Onderwijl werden hun lichaamstaal en oogbewegingen geregistreerd. Het experiment was zo opgezet dat de kinderen de keus hadden om te liegen over een voorwerp dat ze achter hun rug hadden verstopt. De geregistreerde gegevens werden daarna voorgelegd aan onafhankelijke beoordelaars. Zij hadden als taak om te beoordelen of een kind eerlijk was, of niet.

Vaker liegen tegen robots

Hoe meer beweging een kind vertoonde, hoe hoger de kans dat de beoordelaars dachten dat het kind niet eerlijk was. Dat klopte met de praktijk. In het contact met robots en virtuele wezens kozen de kinderen er vaker voor om niet de waarheid te spreken. Ook uit hun verbale gedrag kon worden afgeleid of de kinderen logen of niet. Wanneer zij ervoor kozen om te liegen, lieten zij minder vaak stiltes vallen en waren er minder aarzelpauzes als ‘euh’ en ‘uhm’. Woorden werden bovendien langzamer uitgesproken wanneer een kind loog, dan wanneer het de waarheid sprak.

Serras Pereira suggereert dat kinderen makkelijker tegen robots liegen, omdat ze het moreel verwerpelijker vinden om tegen een mens te liegen. Verder constateert ze dat de lichaamstaal van kinderen veel verraadt. Wanneer zij liegen, lachen zij meer, zijn zij beweeglijker en ontwijken zij oogcontact. Grote vraag die rest is: gaan kinderen vaker en makkelijker liegen, ook tegen mensen, wanneer zij veel in contact zijn met robots? En moeten we er daarom voor vrezen dat, met een naderende toekomst waarin robots een grote rol spelen, liegen steeds normaler wordt?

(Bron: Tilburg University)