Wat leert de coronacrisis ons? Deel 1: de aarde

Heel de wereld is in de greep van het coronavirus. Mensen slaan massaal aan het hamsteren in supermarkten. Velen zijn van de één op de ander dag werkloos, anderen komen handen tekort. Vliegtuigen staan aan de grond, het treinverkeer is gehalveerd en files zijn opgelost. We beperken onze sociale contacten tot het minimum of gaan zelfs in thuisisolatie. Ondertussen keren de zwanen terug naar de kanalen van Venetië en ademen Italië en China steeds schonere lucht in. Wat leert deze crisis ons over de aarde en onze levensstijl?

De aftrap van deze serie wordt gedaan door Marjolein Jonker, Tinyhouse-pionier en ambassadeur voor de Tiny House movement in Nederland.

Een kring van licht

Corona betekent kroon of krans. Bij een totale zons- of maansverduistering ontstaat er een corona rond de zon of maan. Een kring van oogverblindend licht rond een kern van duisternis. Ik heb dit verschijnsel mee mogen maken bij de totale zonsverduistering in 2017, een magische ervaring die ik nooit zal vergeten. Het schonk me de realisatie hoe klein, onbetekenend en onwetend wij mensen eigenlijk zijn in dit tijdloze universum vol mystiek en wonderen. En hoe ongelofelijk mooi en bijzonder het allemaal is. Een corona is een cirkel, een kringloop.

Kan het corona virus de katalysator zijn die onze samenleving naar the next level brengt, ons leert te leven binnen de grenzen van onze planeet? Ons de handen ineen doet slaan en de kring sluiten zodat niemand, zij het mens dier, plant of ander organisme, meer buitengesloten of achtergesteld wordt. Na het lezen van dit artikel van trendwatcher Lidewei Edelkoort hoop ik dit van ganser harte. Het gaat over de gevolgen van de corona virus uitbraak die kansen biedt voor een versnelde transitie naar een samenleving die in balans is met de natuur.

Een paar opvallende passages uit haar artikel:
“It seems we are massively entering a quarantine of consumption where we will learn how to be happy just with a simple dress, rediscovering old favourites we own, reading a forgotten book and cooking up a storm to make life beautiful.”
“Not many people understand what is happening to our world and economy right now. Often in companies, up to 90 per cent of all goods are made in China from oil-derived substances such as plastic and polyester. We will soon see shelves empty of shoes, phones, clothes and even toothpaste. We will have a shortage of medical supplies and will see a stop in the endless production of ugly souvenirs and useless goody bags.”
“We will be in a position of having a blank page for a new beginning because lots of companies and money will be wiped out in the process of slowing down. Redirecting and restarting will require a lot of insight and audacity to build a new economy with other values and ways of handling production, transport, distribution and retail.”
“Local industries and activities would gain momentum and people-based initiatives will take over with bartering systems and open tables, farmers markets and street events, dance and singing contests and a very dominant DIY aesthetic. My future forecast for the Age of the Amateur seems to come much faster than I anticipated.”

Misschien vind je De kunst van duurzaam leven ook interessant

Versnelde transitie

Straatfeestje, anyone? Ik zeg: laat maar komen. Voor je me verkeerd begrijpt, ik ben heus niet blij met de komst van het corona virus. Ik maak me, waarschijnlijk net als jij, zorgen over oudere en zieke familieleden en vrienden die een verhoogd risico lopen. De gedachte aan al het leed dat dit virus voortbrengt, stemt me verdrietig. Maar dit virus biedt de mensheid ook een kans om de ogen te openen. Het toont nu al aan hoe snel we ons gedrag kunnen aanpassen aan een situatie. Hoe snel regeringen maatregelen kunnen nemen om onmiddellijke veranderingen in ons gedrag teweeg te brengen, als het de hoogste prioriteit krijgt. Denk aan minder reizen, thuis werken, minder consumeren, de lokale economie steunen door weer te kiezen voor lokaal geproduceerde goederen.

Ik hoop dat de uitbraak van het coronavirus ons laat inzien dat we lang niet zoveel nodig hebben als we gewend zijn geraakt te denken. Dat we gedwongen worden die maatregelen te nemen die nodig zijn om in korte tijd de transitie te maken die we eigenlijk decennia geleden al hadden moeten maken, toen we er nog ‘iets’ meer tijd voor hadden.

De crisis toont nu al aan hoe snel we ons gedrag kunnen aanpassen aan een situatie. Hoe snel regeringen maatregelen kunnen nemen om onmiddellijke veranderingen in ons gedrag teweeg te brengen, als het de hoogste prioriteit krijgt.

Lees ook: op welk kompas zijn de coronamaatregelen gebaseerd?

Een nieuwe manier van leven

Ik word blij van Lidewij’s toekomstbeeld: ‘the Age of Amateurs’. Met een rijkdom aan lokale ambachtelijke producten die echte waarde hebben. Met oog en waardering voor mensen en hun unieke talenten en ruimte om die te ontwikkelen in een tempo dat bij hen past. Met een stop op de productie van onnodige prullaria van matige kwaliteit en de bijbehorende schadelijke productieprocessen en materiaalgebruik. Een verschuiving van de focus: van oneindige economische groei en de uitputtingsslag die dit beleid op de mens en de planeet tot gevolg heeft, naar aandacht en waardering voor kwaliteit en creativiteit. Een betere verdeling van de rijkdom en respect voor de natuur. Denk eens aan de enorme impact die het terugbrengen van al het transport met zich mee zal brengen, van al die goederen die we nu van ver halen? Als we weer lokaal gaan produceren wat we echt nodig hebben en de discipline opbrengen om de hebberigheid in onszelf te beteugelen? Denk aan de winst op het gebied van energiebesparing en milieuvervuiling, die is enorm.

De mens als onderdeel van de natuur
Somethings gotta give. We moeten er blijkbaar toe gedwongen worden de veranderingen te maken die nodig zijn. Het was een kwestie van tijd totdat moedertje aarde zou zeggen: nu is het mooi geweest kinders, ik heb jullie tien keer netjes gevraagd jullie rommel op te ruimen, nu pak ik het van je af. Wie niet horen wil moet maar voelen. Ik zie deze pandemie graag ook als een kans om eindelijk te doen wat nodig is om naar een manier van leven te gaan die de natuur en de mens als onderdeel van die natuur eert.